Mỗi dịp trăng tròn tháng 7, mọi người lại háo hức chuẩn bị đón mùa Vu Lan, một lễ hội báo hiếu cha mẹ đầy ý nghĩa tại Việt Nam. Đây là thời điểm để chúng ta quay về cội nguồn, tưởng nhớ và ghi nhớ công ơn sinh thành của cha mẹ với những giá trị Chân – Thiện – Mỹ, đồng thời thể hiện đạo hiếu của người làm con. Trong không khí trang nghiêm và ấm áp của mùa ngày Vu Lan báo hiếu, hãy cùng nhau khám phá ý nghĩa, nguồn gốc, và những nét đẹp truyền thống của ngày lễ đặc biệt này. Ngày Vu Lan báo hiếu là gì? Lễ Vu Lan, còn được biết đến như ngày lễ báo hiếu trong Phật giáo Việt Nam, mang trong mình ý nghĩa vô cùng đặc biệt. Từ "Vu Lan" là cách gọi tắt của "Vu Lan Bồn" (盂蘭盆), được chuyển tự từ tiếng Phạn “ullambhana,” nghĩa là “sự giải thoát,” ám chỉ sự cứu rỗi cho những linh hồn chịu khổ đau tột cùng ở địa ngục. Đại Lễ Vu Lan không chỉ là dịp quan trọng đối với Phật tử mà còn là ngày lễ thiêng liêng đối với tất cả người con Việt Nam. Đây là thời điểm đặc biệt để mỗi người bày tỏ lòng thành kính và tình cảm sâu sắc đến cha mẹ. Trong không gian thiêng liêng của ngày lễ, chúng ta cảm nhận sự thanh thản và trọn vẹn, khi tình cảm gia đình và lòng biết ơn hòa quyện vào nhau. Ngày Vu Lan báo hiếu là dịp để chúng ta cùng hướng về quá khứ, cảm nhận sâu sắc tình yêu thương và sự hy sinh vô bờ bến của cha mẹ. Đây là thời khắc tâm hồn được nâng niu, tình cảm được trao trọn, và lòng biết ơn đối với đấng sinh thành trỗi dậy mạnh mẽ hơn bao giờ hết. Nguồn gốc của lễ Vu Lan báo hiếu Lễ hội Vu Lan xuất phát từ câu chuyện của Bồ tát Mục Kiền Liên, một trong 10 vị đệ tử xuất sắc của Đức Phật. Theo kinh "Vu Lan Bồn," khi Bồ tát Mục Kiền Liên đạt thành chánh quả, Ngài nhớ đến mẹ mình, hiện đang chịu khổ trong cõi ngạ quỷ, bị đói khát hành hạ. Ngài đã sử dụng tuệ nhãn để tìm kiếm mẹ và dâng bát cơm để cứu giúp. Tuy nhiên, do mẹ Ngài còn quá nhiều sân si và nghiệp chướng nặng nề, cơm đã biến thành lửa, không thể cứu mẹ được. Không biết làm thế nào để giải cứu mẹ, Tôn giả Mục Kiền Liên đã quay về hỏi Đức Phật. Đức Phật đã dạy rằng chỉ có sự hợp lực của chư tăng khắp nơi, sau ba tháng an cư kiết hạ, cùng tập trung chú nguyện và lễ cúng mới có thể chuyển hóa nghiệp lực, giúp mẹ Ngài thoát khỏi cảnh khổ. Tôn giả Mục Kiền Liên đã thực hiện theo chỉ dẫn của Đức Phật, cùng với chư tăng tụng kinh và cúng lễ vào ngày Rằm tháng 7 âm lịch. Cuối cùng, mẹ của Ngài đã được giải thoát khỏi cảnh khổ đau. Trong dịp này, Đức Phật cũng dạy rằng bất kỳ chúng sanh nào muốn báo hiếu cho cha mẹ đều có thể làm theo cách này (Vu-Lan-Bồn Pháp). Chính vì vậy, ngày Vu Lan báo hiếu đã ra đời, trở thành một dịp để mọi người bày tỏ lòng hiếu kính đối với cha mẹ và cầu nguyện cho các linh hồn được siêu thoát. Những điều nên làm trong ngày Vu Lan báo hiếu Về ăn cơm cùng cha mẹ Trong cuộc sống hiện đại đầy áp lực và bận rộn, chúng ta thường cảm thấy thiếu vắng những khoảnh khắc sum vầy và chia sẻ cùng gia đình. Một bữa cơm dù đơn giản, nhưng khi cả gia đình cùng ngồi bên nhau, thưởng thức những món ăn ngon, lại mang đến niềm vui và hạnh phúc sâu sắc. Đặc biệt trong dịp lễ ngày Vu Lan báo hiếu, việc những đứa con phải đi làm xa nhà trở về sum vầy bên gia đình và cùng nhau ăn cơm trở nên ý nghĩa hơn bao giờ hết. Bữa cơm không chỉ cung cấp dinh dưỡng cho cơ thể mà còn là cách thể hiện tình cảm và sự quan tâm của các con đối với cha mẹ. Vì vậy, trong những dịp lễ tết, đặc biệt là trong lễ Vu Lan báo hiếu, chúng ta nên dành chút thời gian để trở về, ăn cơm cùng cha mẹ, chia sẻ niềm vui, sự nhớ nhung và tình cảm. Dù có bận rộn đến đâu, việc dành thời gian cho những người thân yêu là một cách tuyệt vời để tạo ra những kỷ niệm đẹp và đong đầy ý nghĩa. Đi chùa cầu bình an cho cha mẹ Ngày Vu Lan báo hiếu là dịp trọng đại trong nghi thức Phật giáo Việt Nam, là ngày để mọi người tỏ lòng biết ơn và tôn kính cha mẹ, những người đã sinh thành và nuôi dưỡng mình. Trong ngày lễ này, nhiều người đến chùa để tham gia các hoạt động cầu sức khỏe cho cha mẹ còn sống, hoặc cầu siêu cho những bậc sinh thành đã khuất, tôn vinh công ơn vô vàn của họ. Một trong những nét đẹp truyền thống của ngày Vu Lan là việc cài hoa hồng lên áo. Hoa hồng đỏ tượng trưng cho những người còn mẹ, trong khi hoa hồng trắng dành cho những người đã mất mẹ. Đối với những ai được cài hoa hồng đỏ, đó là niềm vui lớn và là sự nhắc nhở để luôn vâng lời, kính trọng và đối xử lễ phép với cha mẹ. Ngược lại, hoa hồng trắng là lời nhắc nhở quan trọng để không bao giờ quên ơn cha mẹ, đồng thời giữ gìn nề nếp gia phong và hòa thuận với anh em. Ngoài việc cài hoa hồng, một số địa phương còn thực hiện hoạt động thả đèn hoa đăng vào ban đêm. Những chiếc đèn hoa đăng rực rỡ mang đến một khung cảnh tươi đẹp và cảm giác yên bình, thanh tịnh. Thả đèn hoa đăng không chỉ tạo ra một vẻ đẹp huyền ảo mà còn là hành động cầu nguyện cho người đã khuất được về cõi an lành, bình yên. Ngày Vu Lan là thời điểm để chúng ta cùng nhau tôn vinh công ơn cha mẹ, đồng thời hướng về một tương lai tươi sáng, hạnh phúc và an lành. Làm cơm cúng ngày Vu Lan báo hiếu Một trong những hoạt động chính trong Lễ Vu Lan là chuẩn bị mâm cơm cúng ông bà, tổ tiên. Các gia đình thường dâng lên những món ăn yêu thích của ông bà, tổ tiên như cá, thịt, rau củ, trái cây, bánh kẹo và rượu. Đối với các gia đình theo đạo Phật, mâm cúng có thể là mâm chay, không có thịt, cá mà chỉ bao gồm các món ăn từ thực vật. Trong mâm cúng còn có những vật phẩm như bát đĩa, chén dĩa, tô, ly, đèn, hương và rượu. Mâm cúng này không chỉ thể hiện lòng thành kính mà còn là cầu nguyện cho tổ tiên được an nghỉ nơi suối vàng. Ngoài mâm cúng ông bà, tổ tiên, trong Lễ Vu Lan còn có tục cúng chúng sinh, còn gọi là cúng cô hồn. Mâm cúng này dành cho các linh hồn ma đói không nơi nương tựa, cô hồn và ma quỷ. Người cúng thường đặt mâm cúng ngoài trời, ở những nơi thoáng mát và sạch sẽ, không khói bụi, để mời gọi các linh hồn về thưởng thức. Đồng thời, họ cũng cầu nguyện cho các vong linh được yên nghỉ và được siêu thoát về miền cực lạc. Một mùa ngày Vu Lan báo hiếu nữa lại về, chúng ta hãy cùng nhớ về ý nghĩa sâu sắc của ngày lễ này và giữ trọn chữ hiếu với tất cả tấm lòng. Đừng để đến khi không còn cơ hội báo đáp nữa mới hối tiếc, vì lúc ấy đã quá muộn màng. Xin chúc tất cả những người con trên thế gian này luôn biết trân trọng đạo hiếu, thương yêu và thờ kính tổ tiên, cha mẹ. Hãy luôn ghi nhớ công ơn dưỡng dục để những đứa con có thể trưởng thành và trở thành những người tốt, xứng đáng với lòng kỳ vọng của cha mẹ và tổ tiên. Xem thêm: Nghĩa trang Phúc An Viên
